Skip to content

Turkije, kleine en 1 middelgrote collecties

* ANKARA (Centraal Anatolië): Museum van de Anatolische Beschavingen
Gözcü Sokak 2, 06240
Het museum in de binnenstadswijk Ulus bezit minstens 1 tablet in zowel spijker- als hiërogliefenschrift. Èn de in het Akkadisch geschreven brief die Nefertari, koningin van Ramses II, stuurde aan Poedoehepa, echtgenote van koning Hattoesili III der Hettieten, nadat de twee koningen rond het jaar 1259 v.Chr. een vredesverdrag hadden gesloten, 15 jaar na de slag van Kadesj. Haar vriendelijke groeten gingen vergezeld van een kleurige halsketting van 12 gouden snoeren en 12 fijngeweven linnen kledingstukken.

* ANTIOCHIË (Turks: Antakya, Middellandse Zee-regio): Hatay Archeologisch Museum (Hatay Arkeoloji Müzesi)
Maşuklu Mahallesi Atatürk Caddesi
Tijdens het Egyptische Nieuwe Rijk was Hatay/Antiochië aan de Orontes speelbal van Mitanni, Egypte en de Hettieten. Rond 180 v.Chr. werd er een Iseum (Isistempel) gebouwd. Het museum bezit enkele beeldjes van Serapis, Isis en Osiris. Opvallend is een bronzen Osirislampje dat waarschijnlijk werd gebruikt in magische praktijken; Antiochië stond bekend om zijn magiërs.

* BERGAMA: zie Pergamon

* BODRUM (Egeïsche Zee-regio): Bodrum Museum voor Onderwaterarcheologie (Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi)
Sint Petrus/Kruisvaarders/Bodrum Kasteel, Çarşı, Kale Cd., 48400
In de 14e eeuw v.Chr. bestond een druk diplomatiek en handelsnetwerk rondom de oostelijke Middellandse Zee. In de Amarnabrieven staan voorbeelden van giften aan koningen in deze regio. En zo’n Egyptische diplomatieke gift is gevonden! In een schip dat is vergaan bij Uluburun (Grote Kaap) aan de Turkse zuidkust bij Bodrum, het vroegere Halikarnassos. De gift was vermoedelijk bestemd voor een Myceense koning. Het belangrijkste voorwerp is een gouden scarabee met de cartouche van Nefertiti (ca. 1360–1335 v. Chr.), echtgenote van farao Achnaton. Andere objecten zijn gouden hangers in de vorm van een schijf, valk en godin, kralen van faience, rotskristal, agaat en van de schaal van struisvogeleieren, zilveren armbanden, klompen goud en zilver, een samengekoekte klont faiencekralen en een gouden kelk. De andere luxe goederen aan boord zijn bekend van Egyptische grafschilderingen.

* ÇANAKKALE (Marmara): Troje Museum (Truva Müzesi)
Troje 6 straat 12, Tevfikiye
800 meter van de archeologische opgravingen in het dorp Tevfikiye is in 2018 een modern museum geopend. De in 1837 door Heinrich Schliemann opgegraven “Schat van Priamus”, die handelsbetrekkingen bewijst met Mesopotamia en Egypte rond 2500 v.Chr., verdween via Berlijn naar het Poesjkin Museum in Moskou. Deze internationale handel heeft vermoedelijk geleid tot de vondst van enkele Egyptische voorwerpen.

* ÇORUM (Zwarte Zee-regio): Çorum Museum
Gülabibey Mah. Cengiz Topel Caddesi
Bij opgravingen in de omringende Hettitische steden is een fraaie ring gevonden met waterlelieknoppen en -bloemen, die wordt tentoongesteld.

* EFEZE (Turks: Selçuk, Egeïsche Zee-regio): Efeze Museum (Efes Müzesi)
Atatürk Mahallesi, Uğur Mumcu Sevgi Yolu 26
Een van de topstukken is het bronzen beeld van een Egyptische priester uit de 6e eeuw v.Chr., te zien in de zaal Terrashuizen. In de zaal Romeinse Huizen staat een ityphallische Bes uit de 6e eeuw, gevonden in de buurt van het bordeel. De Artemiszaal toont een marmeren blok met een vredesverdrag tussen Efeze en Alexandrië; in het reliëf zijn Artemis en Serapis verbonden door een vredeskrans. Dit blok is gevonden in de Serapistempel. Uit de faςade van de Isistempel van roze Aswan-graniet staan in het museum beelden van Odysseus en Polyphemos.

* EFEZE (Turks: Selçuk, Egeïsche Zee-regio): Isistempel
Ruïnes van Efeze (Efes Harabeleri), 35920
Efeze had gedurende een groot deel van haar geschiedenis een grote Egyptische bevolking. Dit blijkt duidelijk uit de Isis-tempel van roze Aswangraniet in het midden van de staats-agora. De tempel werd in de hellenistische tijd gebouwd, toen Efeze nauwe banden had met Alexandrië, dat een grote graanexporteur was.
De Isiscultus had een enorme aantrekkingskracht omdat zij een leven na de dood beloofde. De tempel had 10 marmeren Korinthische zuilen aan zijn lange zijden en 6 aan de korte zijden; sommige blokken wogen meer dan 50 ton. Deze marmeren blokken werden ook gebruikt voor het dak en om de deuren in te bevestigen. De faςade bevatte een beeldengroep met Odysseus en Polyphemos, zoon van de god Poseidon. Keizer Augustus liet de tempel vernietigen, waarna de beelden werden gebruikt in de Polliofontein. Nu zijn ze in het Efeze Museum.

* EFEZE (= Selçuk, Egeïsche Zee-Regio): Serapistempel
Ruïnes van Efeze (Efes Harabeleri), 35920
In 2014 werd bekend gemaakt dat de tempel van Serapis (aan de commerciële agora bij de westpoort) zal worden herbouwd. Het forse bouwwerk (100 × 75 m, 24 meter hoog) werd zo’n 1800 jaar geleden gebouwd voor de Egyptische (graan)handelaren, werd door een aardbeving verwoest en moet nu de tweede blikvanger van Efeze worden. De tempel had twee ingangen: bij de westpoort een lange overdekte gang (stoa) van 24 meter breed en 160 meter lang, en een trap vanaf de zuidwesthoek van de agora. Inscripties vermelden dat de tempel is gebouwd voor de vereerders van Serapis. In de tempel stond een dubbelbeeld van Serapis en Artemis, de belangrijkste godin van Efeze. Ook zijn er basalten blokken uit Egypte gevonden. De ingang werd ondersteund door granieten zuilen van 57 ton met een dikke metalen deur, die werd geopend en gesloten met behulp van een aantal ondergrondse raderen.
In 2023 zijn er nog geen berichten van (voltooide) werkzaamheden.

* ISTANBOEL (Marmara): Archeologisch Museum (Arkeoloji Müzesi)
Osman Hamdi Bey Yokusu Straat, Gulhane, 34122
Het Archeologisch Museum ligt rechts van de ingang tot het complex van de Archeologische Musea. Hier staat een groot Bes-beeld en liggen talrijke mensvormige mummiekisten, waaronder enkele Grieks-Egyptische, en de basalten sarcofaag van Tabnit. Tabnit I was de Fenicische koning van Sidon (ca. 549-539 v.Chr.) die zich liet begraven in de prachtige met hiërogliefen voorziene sarcofaag van generaal Pa-en-Ptah uit de 26e dynastie. Op de basis liet hij een Fenicische inscriptie aanbrengen met onder andere een vloek tegen grafrovers. Het museum bezit ook 6 mummies, die waarschijnlijk worden getoond.

* ISTANBOEL (Marmara): Museum van het Oude Nabije Oosten (Eski Şark Eserleri Müzesi)
Osman Hamdi Bey Yokusu Straat, Gulhane, 34122
Dit museum ligt links naast het kaartjeskantoor van het complex van de Archeologische Musea. In zaal 2 staat een deel van de Egyptische collectie (in totaal ongeveer 1200 voorwerpen, vooral uit opgravingen in Dra Aboe al-Naga op de westoever bij Luxor).  De grootste stukken zijn enkele mummiekisten met mummie en twee (koploze) sfinxen. Verder staan er een schijndeur, enkele stèles en reliëfs, twee offertafels en de sokkel waarop een godenschrijn stond.
Aan beelden zijn er een koningskopje, een mannenkopje, een mannenbeeldje, een stelofoor beeldje met Osiris, godenbeeldjes en enkele kattenbeeldjes, waaronder drie katjes op een doosje. Verder een schrijntje met Osiris, een Horusvalk, vijf Ptah-Sokar-Osirisbeelden, een krukje, twee sandaalzolen, sjabtikistje met sjabti’s, sieraden en amuletten.
In zaal 7 is een deel van het vredesverdrag van Kadesj te zien, gesloten door Ramses II en de Hettieten.

* ISTANBOEL: Theodosius obelisk
Sultan Achmet Plein (Sultanahmet Meydanı)
De obelisk van rood Aswan-graniet is rond 1490 v.Chr. gemaakt in opdracht van Djehoetimes III en geplaatst in de Karnaktempel ten zuiden van de 7e pyloon; in deze dwars-as staat nog de sokkel. Op de 4 zuilzijden onder het piramidion offert de farao aan Amon, daaronder staat 1 kolom hiërogliefen over de overwinning van Djehoetimes op de Mitanni aan de oevers van de Eufraat rond 1450 v.Chr. Uit de offerscène blijkt dat deze obelisk deel uitmaakte van een paar; deze tweede staat in Rome (“Lateraanse obelisk”). In de Amontempel van Karnak staat een afbeelding van deze obelisken; het exemplaar in het zuidoosten heeft dezelfde inscriptie als die van Istanboel.
Constantinopel werd in 330 na Chr. hoofdstad van het Romeinse Rijk; ter verfraaiing werden uit het hele rijk monumenten gehaald. Zo werd ook opdracht gegeven voor een Egyptische obelisk. Pas in 390 bracht Theodosius I hem naar het hippodroom. Hierbij werd de onderkant beschadigd, zodat de obelisk niet meer 30 maar slechts 19,6 meter hoog is.

* ISTANBOEL (Marmara): Topkapi Paleismuseum (Topkapı Sarayı)
Cankurtaran Mh., 34122
In ieder geval in depot het hoofd en romp van een kindmummie met daaronder de kop van een krokodillenmummie.

* IZMIR (Egeïsche Zee-regio), Izmir Archeologisch Museum (İzmir Arkeoloji Müzesi)
Bahribaba Parkı İçi, No:4
3 in de omgeving gevonden sjabti’s, in depot. In 2021 stonden ze een maand in de schijnwerpers.

* PERGAMON (Turks: Bergama, West Anatolië): Rode Hal (Kızıl Avlu)
Kurtuluş mah.akropol yolu no 10, Bergama
Onderaan de acropolis ligt een groot bakstenen gebouw (de Rode Hal of Rode Basiliek) met aan weerszijden een ronde toren. Uit fragmenten van metershoge beelden kon worden afgeleid dat de Rode Hal een heiligdom voor de Egyptische goden Isis, Serapis en Harpokrates was ten tijde van de Romeinse keizer Hadrianus. In plaats van zuilen steunden deze beelden het dak. De Duitse archeologische missie kon in 2013 in de zuidelijke zijzaal een Sechmetbeeld van meer dan 8 meter herbouwen.

* SELÇUK: zie Efeze

* TOKAT (Zwarte Zee-regio): Tokat Museum
Camii Kebir Mahallesi Sulusokak Caddesi No 86
In het museum in de overdekte markt (Arastalı Bedesten) is een scarabee ondergebracht die in 2021 is gevonden bij opgravingen in de oude Zwarte Zee-stad Comana Potica. De scarabee bevat de cartouche van Djehoetimes III, die ca. 1479-1429 v.Chr. regeerde. Niet bekend is of de scarabee is opgenomen in de vaste collectie.

Back To Top